Inżynierowie i konstruktorzy produkowanych obecnie samochodów prześcigają się w innowacyjnych rozwiązaniach zwiększających komfort i bezpieczeństwo jazdy. Pamiętajmy jednak, że nie tylko elektroniczne systemy wspomagające decydują o drogowym bezpieczeństwie pojazdu. Jednym z układów odpowiedzialnych za komfort i bezpieczeństwo jazdy jest układ zawieszenia. Systematyczna kontrola i właściwy stan techniczny wszystkich jego elementów są ogromnie ważne.

KYB, jeden z czołowych producentów amortyzatorów, sprężyn zawieszenia, górnych zestawów montażowych i zestawów osłonowo-ochronnych na oryginalne wyposażenie (OE), stosuje w swoich produktach najnowocześniejsze rozwiązania technologiczne i jakościowe. Pomimo tego dla zwiększenia bezpieczeństwa pojazdu zaleca się systematyczną kontrolę tych elementów co 20 000 km, podczas sezonowej wymiany opon i przed długą podróżą wakacyjną. Każda wizyta w warsztacie może być okazją do gruntownej kontroli układu zawieszenia pojazdu. O niesprawnościach kierowcy często dowiadują się dopiero podczas badań okresowych na SKP. Niestety, okazuje się, że po naszych drogach poruszają się pojazdy, w których stan techniczny układu zawieszenia pozostawia wiele do życzenia. Pamiętajmy, że niesprawny pojazd to zagrożenie dla zdrowia i życia jego pasażerów i pozostałych uczestników ruchu.

Elementy układu zawieszenia, a w szczególności zespołu tłumiąco-resorującego, w którego skład wchodzą amortyzatory, sprężyny zawieszenia, górne zestawy montażowe i osłonowo-ochronne, są ogromnie ważne w codziennej eksploatacji. Mają również bezpośredni wpływ na prowadzenie i zachowanie samochodu podczas jazdy, co przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo w ruchu drogowym.

Mimo że prace związane z diagnostyką i naprawą układu zawieszenia są jednymi z częściej wykonywanych w warsztatach, to zdarzają się błędy, które mogą skutkować poważnymi konsekwencjami. Wbrew pozorom zdiagnozowanie uszkodzeń i ich ocena wcale nie są takie proste. W wielu przypadkach usunięty zostaje skutek, natomiast brak zdiagnozowanej przyczyny wiąże się z kolejną wizytą w warsztacie. W przypadku diagnostyki układu zawieszenia należy postępować według określonych procedur, aby po zweryfikowaniu usterki móc ją usunąć i dodatkowo określić przyczynę jej powstania. Tylko kompletna diagnostyka z zachowaniem odpowiedniej procedury naprawczej oraz wyeliminowanie elementów zużytych i uszkodzonych, zakwalifikowanych do wymiany pozwolą na prawidłowe funkcjonowanie układu zawieszenia. Układ jezdny pojazdu to system naczyń połączonych. Nieprawidłowe działanie któregokolwiek z jego elementów prowadzi do uszkodzenia lub przedwczesnego zużycia następnego.

Kompleksowe badanie układu zawieszenia obejmuje kontrolę:
- luzów połączeń sworzni kulowych, elementów metalowo-gumowych i łożysk,
- stanu technicznego i sztywności elementów sprężystych,
- stanu technicznego i stopnia tłumienia amortyzatorów,
- oporów tarcia związanych z ruchem zawieszenia.

Podczas wizyty w warsztacie KYB zaleca przeprowadzenie czynności kontrolnych w celu wyeliminowania wszelkich niesprawności układu zawieszenia.

1. Ocena wizualna
Ocena wizualna jest wstępem, podstawą do dalszych czynności diagnostycznych. Wykonywana jest jako pierwszy element oceny stanu technicznego widocznych elementów podwozia pojazdu. Na jej podstawie możemy wstępnie zweryfikować i zdiagnozować wiele nieprawidłowości oraz zauważalnych gołym okiem uszkodzeń, które mogą natychmiast zostać zakwalifikowane do wymiany:
- amortyzatory – uszkodzenie powierzchni chromowej tłoczyska (wytarcie, łuszczenie, odpryski), ubytek oleju,
- sprężyny zawieszenia – pęknięcia, odpryski, korozja, wżery powierzchniowe,
- zestawy montażowe – naderwanie lub pęknięcie połączenia metalowo-gumowego,
- zestawy osłonowo-ochronne – uszkodzenie,
- osłony gumowe przegubów kulowych – rozerwanie osłon gumowych przegubów kulowych/końcówek drążków kierowniczych/sworzni wahaczy/łączników stabilizatora,
- tuleje metalowo-gumowe – naderwanie lub rozwulkanizowanie tulei,
- drążki stabilizatora – pęknięcia, korozja, wżery powierzchniowe,
- drążki skrętne – pęknięcia, korozja, uszkodzenie mocowania.

2. Jazda próbna
To ważny element kontroli układu jezdnego. Zalecana przed naprawą w celu sprawdzenia zachowania się auta podczas jazdy. Pozwala wstępnie zweryfikować nieprawidłowości powodujące nadmierne przechyły nadwozia, utratę przyczepności i komfortu oraz wszelkie niepokojące dźwięki dobiegające z układu jezdnego (głuche stuki, metaliczne zgrzyty, skrzypienie).
Należy pamiętać, aby wcześniej sprawdzić ciśnienie w oponach i stan ogumienia. Może to mieć znaczący wpływ na prowadzenie i zachowanie się auta na drodze oraz generować dodatkowe hałasy. Ważne jest, aby odbyła się za wcześniejszą zgodą właściciela pojazdu i była przeprowadzona zgodnie z obowiązującymi przepisami ruchu drogowego.

3. Kompletna diagnostyka układu zawieszenia
Jest niezbędna, zalecana w celu identyfikacji i weryfikacji elementów wyeksploatowanych lub uszkodzonych przeznaczonych do wymiany. Należy skontrolować wszystkie połączenia sworzni kulowych i elementy metalowo-gumowe. Tego typu badanie ułatwiają przyrządy do wymuszenia szarpnięć kołami pojazdu, nazywane potocznie „szarpakami”. Są to urządzenia hydrauliczne, pneumatyczne lub platformy najazdowe obsługiwane ręcznie. Pozwalają one w prosty sposób zidentyfikować luzy i uszkodzenia.
Wszelkie niesprawności powinny zostać usunięte. Zaleca się wymianę wyeksploatowanych i uszkodzonych elementów układu zawieszenia w celu odtworzenia oraz przywrócenia prawidłowego funkcjonowania jego parametrów konstrukcyjnych oraz bezpieczeństwa i komfortu jazdy.
Pamiętajmy, iż wszystkie prace naprawcze należy przeprowadzać zgodnie z technologią zalecaną przez producenta pojazdu, z wykorzystaniem odpowiednich narzędzi. 

4. Badanie przyczepności koła na stanowisku diagnostycznym
Po wykonaniu wcześniejszych czynności diagnostycznych i prac naprawczych należy poddać kontroli elementy tłumiące drgania, czyli amortyzatory. Ten etap warto zacząć od testu przyczepności koła na stanowisku diagnostycznym. Pozwoli to ocenić stan techniczny elementów zespołu tłumiąco-resorującego, w tym amortyzatorów. Należy zaznaczyć, że badanie na stanowisku diagnostycznym nie pozwala na określenie „sprawności amortyzatora”. Jest przeprowadzane z wykorzystaniem metody Eusama, opartej na wymuszeniu drgań pionowych badanego koła powyżej częstotliwości rezonansowej, i określa procentowy współczynnik przylegania koła do podłoża. Na podstawie jego wyników możemy wskazać prawidłową lub nieprawidłową wartość tłumienia.
Badanie to może służyć do oceny stanu amortyzatorów, z uwzględnieniem:
- wcześniejszej kontroli, wymiany wyeksploatowanych i uszkodzonych elementów układu zawieszenia,
- właściwego ciśnienia i stanu ogumienia,
- braku jakichkolwiek modyfikacji układu zawieszenia.

Na wynik pomiaru wpływ mają również dodatkowe dane o badanym pojeździe, związane z jego wagą dla określenia nacisku koła na podłoże.
Wszelkie rozbieżności powstałe w wyniku testu mogą sugerować uszkodzenie elementów zespołu tłumiąco-resorującego i być wskazaniem do ich wymiany. Podczas wymiany amortyzatorów należy zwrócić szczególną uwagę na procedurę naprawczą zalecaną przez producenta pojazdu, z uwzględnieniem prawidłowej pozycji wszystkich montowanych elementów. W przypadku kolumny amortyzatora odpowiednia pozycja sprężyny w dolnym talerzu oporowym, właściwe ustawienie górnego zestawu montażowego oraz poprawne zainstalowanie zestawu osłonowo-ochronnego mają kluczowy wpływ na prawidłowe działanie i funkcjonowanie amortyzatora.
Praca mechanika podczas wszelkich napraw jest ogromnie ważna i odpowiedzialna. Warsztat powinien zawsze informować klienta o zaistniałych usterkach oraz o konsekwencjach związanych z brakiem decyzji odnośnie do zalecanej wymiany. Tylko przy zachowaniu odpowiedniej procedury diagnostycznej połączonej z zalecaną przez producenta pojazdu technologią naprawy możemy wyeliminować wszelkie niesprawności układu zawieszenia. 

www.kyb-europe.com